[:pl]Prawie każdy z nas zastanawiał się kiedyś, co chciałby robić w życiu. Prawie każdy musiał dokonać wyboru swojej zawodowej drogi. Wyboru tego można dokonać na rozmaite sposoby, ale prawie zawsze proces ten wiąże się z szukaniem szkół, zawodów, firm, z analizowaniem potrzeb rynku, z myśleniem czy dany zawód jest przyszłościowy i czy wynagrodzenie jest odpowiednio wysokie, z przeglądaniem tego, co rynek pracy ma do zaoferowania i gdzie ja ewentualnie mógłbym się sprawdzić. Generalnie rzecz ujmując – łatwo nie jest. Cieszymy się zatem, kiedy wybrany zostanie ten jeden, jedyny zawód. Jest jednak pewne „ale…”: badania mówią, że statystycznie zmieniamy zawód około 6 razy w ciągu swojego zawodowego życia, jeszcze częściej zmieniamy specjalizację, a czasem również zmieniamy branżę!
We współczesnym świecie, na rynku pracy zmiana jest nieunikniona.
Wprawdzie z dużym prawdopodobieństwem możemy przewidzieć, że na poziomie globalnym rynek (np. IT) jeszcze długo będzie się rozwijał, a pracownicy będą rozchwytywani, jednak na poziomie regionalnym czy lokalnym to prawdopodobieństwo maleje. Do całej układanki dochodzi jeszcze garść innych zmiennych i stałości na rynku pracy szukać na próżno.
Może zatem warto porzucić myśli o stałym rynku pracy, przyzwyczaić się do zmiany i przygotować do niej… szukając stałych punktów wewnątrz siebie?
Tym artykułem chcemy Wam pomóc w analizie Was samych i w uporządkowaniu wiedzy na temat swoich silnych i słabych stron. Mamy nadzieję, że dzięki temu lepiej obierzecie kierunki własnego rozwoju i będziecie mogli bardziej efektywnie sterować własną karierą.
- Osobowość
Osobowość to temat niezwykle szeroki. Pokrótce można powiedzieć, że osobowość to względnie stała struktura charakteru, temperamentu i intelektu powodująca, że zachowujemy się w specyficzny sposób (za: Eysenck). Osobowość to sposób odbierania i reagowania na bodźce zewnętrzne. Ludzie mogą reagować na te same sytuacje bardzo różnorodnie, ktoś krzyknie, inny zignoruje, a jeszcze inny podda całą sytuację głębokiej refleksji. Określone reakcje wynikają z określonych cech. Często na pytanie: co może pan o sobie powiedzieć?, zaczynamy mówić właśnie o cechach: jestem osobą kreatywną, odpowiedzialną, komunikatywną. Zazwyczaj ciężko wymienić więcej niż 3 cechy swojej osobowości, a gdyby ktoś poprosił, żebyś wymienił 20? Niemożliwe? A czy wiesz (bez patrzenia), jakiego koloru masz dziś na sobie spodnie/spódnice, jakiego koloru masz buty, jakiego koloru bluzkę? Tak? Dlaczego zatem znasz „cechy” czegoś, co zmieniasz co dzień, a nie znasz cech siebie – „czegoś”, czego nie zmieniłeś od urodzenia?
Poniższym krótkim ćwiczeniem spróbujemy pomóc ci w odkryciu twojego unikalnego zestawu cech.
Wymień i pokrótce opisz kilka (min. 3, lecz im więcej tym lepiej) sytuacji/zdarzeń, kiedy udało ci się coś dobrze zrobić i kiedy ty sam albo inni byli z ciebie zadowoleni. Nie muszą to być, chociaż oczywiście mogą, wielkie sprawy. Możesz opisać sytuacje, kiedy dzięki tobie kolega zdał egzamin z matematyki, kiedy przekonałeś swój zespól do wybranego rozwiązania, kiedy zrobiłeś ciekawą prezentacją albo tez kiedy zapisałeś się w końcu na zajęcia z medytacji odbywające się o 6 rano, kiedy upiekłeś tort, który do tej pory wspomina cała rodzina albo kiedy przebiegłeś cały maraton.
Teraz zastanów się: jakie cechy przyczyniły się do powodzenia danej sytuacji? Weźmy na przykład przebiegnięcie maratonu – jakie cechy są tu potrzebne? Na pewno cierpliwość, wytrwałość, siła, konsekwencja, ambicja, zdyscyplinowanie, systematyczność. „Opracuj” w ten sposób sytuacje ze swojego życia.
- Zdolności
Kiedy pomyślimy o zdolnościach często nasze myśli przyjmują schemat: zdolność à człowiek zdolny à człowiek uzdolniony à człowiek wybitny. I kiedy ktoś zapyta nas: a jakie Ty masz zdolności?, odpowiadamy: Ja? Nie, ja raczej niczego tak wybitnie nie potrafię, nie umiem ani malować, ani śpiewać, ani tańczyć. Niestety, albo na szczęście, w takiej odpowiedzi tkwi kilka błędnych założeń.
Pierwsze z nich to utożsamianie zdolności z wybitnością, drugie to utożsamianie zdolności z umiejętnością, a trzecie to utożsamianie zdolności…ze sztuką.
A przecież:
- aby zdolność stała się umiejętnością, to trzeba nad nią trochą popracować,
- żeby stała się wybitną umiejętnością trzeba pracować nad nią stale i ciężko oraz
- zdolności możemy mieć nie tylko artystyczne. Możemy mieć również zdolności manualne, fizyczne, techniczne, społeczne, rachunkowe, językowe itd.
Podziałów jest wiele, ale chyba warto zadać sobie proste pytanie: wykonywanie jakich czynności najlepiej mi wychodzi? I odpowiedzieć na nie równie prosto i w miarę możliwości jednym słowem np.: mówienie, rozmawianie, słuchanie, doradzanie, tłumaczenie, czytanie, pisanie, liczenie, analizowanie, wyszukiwanie, naprawianie, malowanie, śpiewanie, bieganie, pływanie.
Aby ułatwić „identyfikację” naszych zdolności i umiejętności wróćmy do ćwiczenia z punktu 1 – weźmy na warsztat te same sytuacje i tym razem zadajmy pytanie: jakie umiejętności przyczyniły się do powodzenia danej sytuacji? Powróćmy do przykładu przebiegnięcia maratonu: na pewno potrzebna była umiejętność prawidłowej oceny sytuacji, umiejętność planowania, umiejętność dobierania optymalnych rozwiązań, umiejętność dobrej organizacji czasu i motywowania siebie samego, że mimo chwilowych porażek warto dalej trenować.
Czy te umiejętności i cechy można ze „sportowego” gruntu przenieść na zawodowy? Owszem, można. W wykonywanym przeze mnie zawodzie przydają się na przykład w prowadzeniu procesów rekrutacyjnych na stanowiska programistyczne – i już specjalizacja gotowa 🙂
- Wartości
O wartościach napiszę krótko, zwięźle i konkretnie. Wierzę, że poniższy opis oraz test do oceny wartości, który każdy może wykonać sam w domowym zaciszu, są tak wyczerpujące i dające do myślenia, ze zaowocują głęboką autorefleksją.
Czym tak właściwie jest wartość? Można powiedzieć, że jest to przedmiot materialny czy idealny, w stosunku do którego przyjmujemy postawę szacunku i przypisujemy mu w swoim życiu ważną rolę (za: Szczepański). Można zatem zadać sobie pytanie: co jest dla mnie ważne? Co jest dla mnie ważne w odniesieniu do miejsca pracy? Czy jest to stabilność zatrudnienia, możliwość realizowania swoich pomysłów, uznanie, a może jeszcze coś innego? W określeniu naszych wartości może pomóc test „Kotwice Kariery” autorstwa Edgara Schein’a. Schein wskazuje na 8 wartości: profesjonalizm, przywództwo, autonomia i niezależność, bezpieczeństwo i stabilizacja, kreatywność i przedsiębiorczość, usługi i poświęcanie innym, wyzwanie oraz styl życia (test dostępny jest w Internecie, więc jeśli jesteś ciekawy, wypełnij go i sprawdź).
Dzięki znajomości własnych wartości będziesz w stanie wybrać środowisko pracy, w którym będziesz czuł się dobrze. Będziesz mógł świadomie wybrać „cechy” swojego przyszłego pracodawcy i zdecydować, czy szukać firm małych, dużych, a może korporacji? Firm nastawionych na zysk czy może stawiających na działania społeczne? Firm dających stabilne zatrudnienie i wynagrodzenie czy może firm stawiających na wyzwania i wynagrodzenie uzależnione od wyników? Czy pracować na umowę o pracę, bo cenisz bezpieczeństwo czy na kontrakcie, bo cenisz niezależność? Zgodność stanowiska z twoimi wartościami zapewni ci poczucie sensu działania i długotrwałą motywację.
- Zainteresowania
Zainteresowania są najmniej stałe ze wszystkich czterech wymienionych w tym tekście elementów. Zmieniają się w zależności od tego, co oferuje nam otoczenie. Są jak wiatr, który kieruje łódkę w określoną stronę. I choć są zmienne, to jednak właśnie one nadają naszym cechom i zdolnościom właściwy kierunek. Dopiero po zdiagnozowaniu swoich cech i zdolności warto zadać sobie pytania: co ja tak właściwie lubię robić? Co pochłania moją uwagę na tyle, że czas przestaje mieć znaczenie? O czym mogę czytać/słuchać/myśleć godzinami? Jaka tematyka mnie pasjonuje? Jestem przekonana, że każdemu coś przychodzi już do głowy…
A teraz zastanów się: jak moje cechy, umiejętności i wartości mogę wykorzystać na wybranym gruncie?
I pamiętaj – nawet jeśli twoje zainteresowania zmienią się z twojej własnej woli albo jeśli z jakiegoś względu zweryfikuje je rynek, to twoja osobowość, zdolności i wartości są zdecydowanie bardziej stałe i możesz je wykorzystać na innym gruncie tematycznym czy w innej branży bez przerywania ciągłości zawodowej.
Teraz podsumujmy:
- Znasz swoją osobowość, więc wiesz, jaki jesteś, znasz swoje mocne i słabe strony i możesz przewidzieć wynikające z nich szanse i zagrożenia.
- Znasz swoje zdolności, więc wiesz, co potrafisz, wiesz, czego szybko będziesz w stanie się nauczyć i w związku z tym, jakie zadania będziesz w stanie dobrze wykonywać.
- Znasz swoje wartości, więc wiesz, jakiego środowiska pracy poszukiwać, aby twoje cechy, zdolności i zainteresowania uzupełniła motywacja, która napędzi cię do działania i sprawi, że zobaczysz w całej tej układance sens.
- I w końcu znasz swoje zainteresowania, więc wiesz, jaka branża cię interesuje, możesz już zacząć szukać w jej obrębie obszarów, w których najlepiej wykorzystasz swoje cechy, zdolności i wartości.
Bo wspólnym mianownikiem dla twojej kariery nie jest zawód, ale twoje unikalne zasoby indywidualne.
Życzymy powodzenia w szukaniu, odkrywaniu i budowaniu swojego niepowtarzalnego potencjału!
Izabela Fronczek
Researcher w Simplicity Recruitment
[:]
